Question

Torpaq nədir?

Answer 1

Biosferin və atmosferin Yer qabığına təsiri ilə onun üst qatında formalaşmış məhsuldar lay.

Torpaqın münbitliyi və bununla əlaqədar olan məhsuldarlığı onu dağ süxurlarından fərqləndirən başlıca əlamətdir. Torpaq bərk hissəciklərdən, qismən maye (torpaq məhlulu) və qazlardan ibarətdir, onun əmələgəlməsi prosesində bir-biri ilə bağlı müxtəlif amillərin rolu var: süxurlar, iqlim, atmosfer hadisələri, bitki örtüyü, heyvanlar aləmi, məhəllin relyefi və s. Bu proses çox ləng gedir: 100 il ərzində Yerin torpaq qatı cəmi 0,5-2 sm qalınlaşır. Eyni müddətdə isə getdikcə daha böyük ərazilərdə torpaqlar çirklənməyə məruz qalır. Ona görə də torpaqların mühafizəsi bütünlükdə təbiətin mühafizəsinin mühüm elementini təşkil edir.

Answer 2

Əsli topraq formasında olub. Təpik sözü ilə bağlıdır: “ayağımızın altında olan” deməkdir: top (raq) və təp (ik) arasındakı fonetik oxşarlıq da bunu sübut edir. Yer və yerimək sözləri də qohumdur. Tuva dilində yol əvəzinə, oruq (yeri­mək) işlədilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

Answer 3

1. Coğrafiya. Planetimizin bitki aləminin inkişaf etdiyi üst qatı; Yer qabığının tərkibinə daxil olan yumşaq, dənəvər, tünd-qonur rəngli maddə.

Qumlu torpaq. Meşə torpağı. Torpağın məhsuldarlığını artırmaq. Zəhmət – torpaqda, nemət – süfrədə. (Atalar sözü)

2. Sifət kimi: torpaqdan olan, torpaqdan düzəldilmiş və ya tikilmiş, döşəməsi quru torpaqdan ibarət olan.

Torpaq yol. Torpaq döşəmə.

3. Birinin ixtiyarında, istifadəsində olan yer, ərazi, sahə.

Mülkədar torpaqları.

4. Yer.  Çoxlu tağ atar; Torpaqda yatar; Qoyma yetişsin; Kal-kal dər apar. "Xiyar" (Tapmaca)

5. Toz-torpaq.

Biz şəhərə girdiyimiz zaman şiddətli xəzri əsir, küçələrin tozunu havaya sovurur, göydən başımıza torpaq yağırdı. (A.Şaiq)

6. Dövlət, məmləkət, ölkə. □ Faşistlərin yuqoslav torpağına hücum etməsi çox oğulları öz yurdundan, ailəsindən ayırdı. (S.Vəliyev). Torpaq qızıl quşdur – əldən buraxdın, uçar gedər. (Atalar sözü)

7. Məcazi mənada: vətən, yurd, el. Torpağın eşqilə vurur ürəyi; Vətənə bağlıdır qəlbi, diləyi. (M.Rahim)

Answer 4

Litosferin üst qatlarının su, hava və orqanizmlərin təsiri altında əmələ gəlmiş məhsuldar hissəsi.

Bitki, heyvan və çürüntülərlə zəngindir.